Jak poradzić sobie ze zdradą?

Choć cza­sem ma być tylko nic nie­zna­czą­cym epi­zo­dem, przy­go­dą bez zo­bo­wią­zań – zdra­da w związku ma ogrom­ną siłę ra­że­nia. Nisz­czy za­ufa­nie, po­czu­cie bez­pie­czeń­stwa i bli­skość . Wy­sta­wia na próbę uczu­cia i ludz­ką wy­trzy­ma­łość. Boli. Ale nie musi ozna­czać końca związ­ku. Może go nawet wzmoc­nić.

Romans to częsty temat filmów i książek o charakterze romantycznym (a właściwie również tych z innego gatunku). Obserwacja życia uczuciowego bohaterów, wątki erotyczne i zdrady to zabiegi, które podkręcają atmosferę każdej opowieści. Jak jednak wygląda rzeczywistość? Czy rzeczywiście, podobnie jak w filmach i powieściach, jesteśmy społeczeństwem, w którym zdrada w związku jest normą?

Według raportu CBOS (2011 roku) niemal połowa Polaków zna kogoś, kto pozwala sobie na flirt z kimś będącym w związku a 38% przyznało, że w ich otoczeniu są osoby, które w tego typu relacjach posuwają się do kontaktów fizycznych. Z badania wynika również, że na romans z kimś będącym w związku lub na zdradę częściej decydują się mężczyźni, osoby rzadziej praktykujące religijnie, młodsze, zamieszkujące w dużych miastach, lepiej wykształcone, o lepszej sytuacji ekonomicznej oraz… lewicowej orientacji politycznej.

Czym jest zdrada w związku?

Zdrada to nie tylko seks poza związkiem. To też zaangażowanie emocjonalne w relację z inną osobą, czy z pozoru niewinne, ale długotrwałe flirtowanie, a nawet wymienianie smsów. Zdradą jest nawiązanie z kimś intymnej relacji, niekoniecznie fizycznej. O ile sama myśl o tym, że Twój partner mógłby uprawiać seks z inną osobą wywołuje u Ciebie ciarki, to tak naprawdę zdrada emocjonalna czasem może być trudniejsza do wybaczenia. Seks partnera lub partnerki z inną osobą mógł być imprezowym błędem, jednorazową pomyłką, czymś zupełnie dla niego lub niej nieistotnym. Zdrada emocjonalna, która trwa często miesiącami czy latami, dla niektórych osób może być trudniejsza do zaakceptowania i wybaczenia.

Istnieje jednak też trzeci rodzaj zdrady, który przybrał na sile w dobie social mediów – mikrozdrada. Można podpiąć pod nią naprawdę wiele rzeczy. Od wymieniania smsów z inną osobą, przez założenie konta na Tinderze, żeby „tylko zobaczyć, jakie są opcje”, aż po flirtowanie z kimś na pracowniczym kanale online.

Czy masz prawo czuć zazdrość, gdy nakryjesz swoją drugą połówkę na pisaniu na Messengerze z inną osobą? Czy pisanie z kimś to zdrada? Tak, jak najbardziej. Ponieważ mikrozdrada zazwyczaj jednak tylko lekko wykracza poza akceptowalne granice związku, dlatego to, co dla jednej osoby może być nie akceptowalnym zachowaniem u partnera, dla innej nie stanowić żadnego problemu.

O zdradzie mówimy generalnie wtedy, gdy nasz partner angażuje się w bliską relację z kimś trzecim i trzyma to przed nami w sekrecie. Gdy zamiast pozostawiać fantazje dotyczące innych osób (które wszyscy czasem miewamy) w sferze marzeń, wprowadza je w życie.

Zdrada w związku – jakie mogą być jej oznaki?

Możemy rozpoznać, że w związku dwojga ludzi zaczyna gościć „ta trzecia” osoba zwykle po tym, że pojawiają się nagłe niepokojące zmiany w zachowaniu partnera, zwykle dotyczące wypracowanych dotąd rytuałów, prywatności, sfery intymnej, relacji z innymi. Aby przypuszczać, że partner zdradza, zmiany te muszą być powtarzalne, a konfrontowanie z nimi nie powoduje wyjaśnienia sytuacji, lecz generuje kolejne niejasności i konflikty:

• Coraz częstsze znikanie z domu, 
• Unikanie spędzania wolnego czasu z partnerem, 
• Dodatkowe obowiązki w pracy, służbowe wyjazdy,
• Pojawienie się grupy nowych znajomych, do których partner nie ma dostępu (częste tłumaczenia „i tak ich nie polubisz, będziesz się nudzić w ich towarzystwie, to tylko służbowe spotkania, muszę tam iść tylko dla formalności ale przecież wiesz, że wolę zostać z tobą ”)
• zmiany dotychczasowych przyzwyczajeń dotyczące sfery prywatności (dokładne chowanie swoich dokumentów, terminarza, blokowanie telefonu, kont w portalach społecznościowych, kont bankowych, do których dotąd partner miał dostęp, kończenie i unikanie rozmów telefonicznych w obecności partnera),
• nagła dbałość o swoją atrakcyjność,
• nagła zmiana nastroju na coraz bardziej pogodny, optymistyczny,
• unikanie relacji intymnych z partnerem, 
• gotowość do wykonywania czynności, wokół których wcześniej powstawało wiele konfliktów.

Rodzaje zdrady

Mówiąc o zdradzie najczęściej mamy na myśli zdradę fizyczną (seksualną). Jednak zdrada dotyczy kilku obszarów i w ten sposób można wyróżnić:

• fizyczną (seksualną),
• psychiczną (emocjonalną),
• wirtualną.

Rodzaje te są ze sobą często połączone, jedna forma zdrady pociąga za sobą kolejną. Jest to zwykle rozłożone w czasie, bywa że trudno ustalić, co miało miejsce wcześniej.
Zdrada fizyczna nie pozostawia żadnych wątpliwości, dotyczy nawiązania relacji intymnej z inną osobą niż ta, wobec której partner jest formalnie lub nieformalnie zobowiązany do pozostawania w bliskiej relacji fizycznej i psychicznej.

Trudnej jest sprecyzować zdradę psychiczną, gdyż czasami mamy w tym obszarze do czynienia z subtelnymi zachowaniami, które subiektywnie są przez jednego z partnerów przeżywane jako zdrada, podczas gdy drugi nie dostrzega (lub zaprzecza) braku lojalności. Dla przykładu: partner zaczyna nagle angażować się w pomoc dla swojej byłej partnerki, zaniedbując jednocześnie swój obecny związek. On przeżywa to jako „koleżeńską pomoc”, jego obecna partnerka przeczuwa, że może go w ten sposób stracić. Czy dochodzi w danej sytuacji do zdrady – zależy to od proporcji, intencji oraz tego, jak silny jest dany związek.

Nawiązywanie relacji w świecie wirtualnym przez długi czas w ogóle nie było rozpatrywane w kategorii zdrady do czasu, gdy taki rodzaj bliskości nie zaczął zagrażać realnym związkom. Osoby zdradzone często mówią o tym, że kryzys w relacji zaczął się niewinnie, partner coraz więcej czasu spędzał w sieci rozmawiając ze znajomymi i nieznajomymi, gdyż w ten sposób mógł z kimś obcym porozmawiać o bieżących sprawach, bez generowania osobistego konfliktu. Z czasem taka forma stała się o wiele bardziej atrakcyjna, a realne życie kłopotliwe, frustrujące, przeżywane jako jednoznacznie negatywne. Takie relacje wirtualne często przekształcają się w realne, chociaż nie jest to regułą. Wiele osób twierdzi, że partner nie zdradził fizycznie, nigdy nie spotkał się z osobą z internetu, jednak już samo emocjonalne zaangażowanie w relację wirtualna było na tyle silne, że codzienna realna więź uległa poważnemu osłabieniu.

Skąd się bierze zdrada w związku

Istnieje teoria, opisana przez dwóch psychologów, prowadzących Instytut Relacji w Kalifornii, wskazująca na określony punkt, czyli dany moment w długotrwałych związkach miłosnych (DZM), kiedy prawdopodobieństwo zdrady jest najwyższe. Bez względu na staż relacji, większość par przechodzi przez zbliżone stadia rozwoju związku od magicznego, przez bardziej świadomy (pojawiają się problemy i zauważalne stają się dzielące partnerów różnice), aż do współdziałania opartego na akceptacji, wsparciu i wzajemnym docenianiu się, partnerskim zrozumieniu.

Przejście z drugiego etapu do końcowej, dojrzałej fazy związku może trwać latami, a dotarcie tam to bezustanna walka ze swoimi słabościami, egoizmem lub, wręcz przeciwnie, nadmierną troską. Czasem jest to konieczność przewartościowania wzorców wyniesionych z domu i wypracowania własnych, w oparciu o otwartą komunikację, zrozumienie odmienności charakterów, jasne wyrażanie oczekiwań i najważniejsze – kompromisowość. Niby oczywiste, ale niezmiennie trudne do wypracowania. I tu jest pies pogrzebany.

Okazuje się, że skłonność do zdrady można dziedziczyć genetycznie. Pewne biologiczne mechanizmy, odpowiadające m.in. za poszukiwanie silnych doznań mogą skłaniać do niewierności partnera. Potrzebę tych doznań da się także realizować poprzez praktykowanie sportów ekstremalnych, lub popadając w uzależnienia, co niekoniecznie jest korzystną alternatywą.

Istotnym czynnikiem mającym wpływ na podejmowanie aktywności związanych ze zdradą okazuje się również poziom wazopresyny — hormonu odpowiadającego m. in. za nawiązywanie trwałych więzi społecznych. Osoby posiadające gen wpływający na wydzielanie większej ilości wazopresyny dłużej odczuwają wysoki poziom satysfakcji w stałym związku, wykazują tendencję do opieki nad potomstwem i są bardziej skłonne do okazywania czułości — jednak dotyczy to głównie mężczyzn. U kobiet ważnym hormonem regulującym trwałość i intensywność więzi międzyludzkich jest oksytocyna. Nie należy jednak poziomu określonego hormonu traktować jako związku przyczynowo skutkowego, ponieważ zachowania seksualne zależą w dużej mierze od wpływu kultury, społeczeństwa, wychowania, mediów oraz podejmowania świadomych decyzji.

Ciekawym odkryciem w temacie zdrad okazał się tak zwany główny układ zgodności tkankowej MHC, który według naukowców może determinować poczynania osób łączących się w pary. Badania wykazały, że MHC wpływają na indywidualny zapach ciała, co z kolei przyciąga lub odpycha od siebie ludzi — najsilniej przyciągają się osoby, których geny MHC bardzo się różnią. Ustalono, że im większa zbieżność MHC u partnerów pozostających w dłuższym związku, tym większe prawdopodobieństwo zdrady. Zasada ta dotyczy jednak przede wszystkim kobiet — u nich pociąg do stałego partnera wyraźnie słabnie, za to do innych mężczyzn bardzo rośnie w płodne dni miesiąca, co często prowadzi do zdrady. Z kolei w związkach, gdzie występują znaczne różnice genetyczne MHC, panie niezwykle rzadko dopuszczają się zdrady. Oczywistą przyczyną takiej dynamiki zachowań jest dążenie do spłodzenia jak najzdrowszego potomstwa.

Psychoterapeuta Gary Newman uznał np. że związki rozpadają się ze względu na brak porozumienia pomiędzy partnerami, którzy spędzają zbyt mało czasu rozmawiając ze sobą. Może to być związane z nieumiejętnością komunikowania swoich uczuć i potrzeb. Rozmowa pełni ważną rolę w związkach , w jej trakcie możemy nawiązywać kontakt wzrokowy i fizyczny, dzielić się aktualnymi emocjami, poprzez wzajemne stymulowanie się intelektualne skutecznie oddziaływać na pożądanie. Ciekawa rozmowa potrafi niekiedy uczynić więcej niż praktykowanie wszystkich pozycji Kamasutry.

Do przyczyn rozpadu relacji zalicza się także nierealistyczne oczekiwania wobec związku. Gdy jeden z partnerów — najczęściej niedojrzały emocjonalnie — pragnie hollywoodzkiego romansu i trwającej całe życie ekscytacji, zamiast tego spotyka się z codziennością i nieprzewidywalnymi trudnościami. Nie dąży on do ich rozwiązania, lecz ucieka w kolejną miłosną przygodę.

Powodów, dla których zdradzamy jest wiele, tak samo jak wiele jest sytuacji, ludzi i ich osobistych kłopotów. Jak każdy problem, najbardziej czytelnie widać go przedstawiając skrajności, jednak często sytuacje nie są tak bardzo oczywiste. Być może frazesem jest stwierdzenie, że warto rozmawiać, aby jak najszybciej reagować, aby utrzymać związek i czerpać z niego satysfakcję. Jednak – jak każda „dobra rada” – łatwa jest do powiedzenia, a jej realizacja okazuje się o wiele trudniejsza w realnym życiu.

Czy zdrada w związku oznacza koniec relacji

Według badań przeprowadzonych w lutym 2020 roku przez IBZS (Instytut Badań Zmian Społecznych) tylko 30% Polaków wybaczyłoby zdradę. Co piąty rozwód w Polsce ma też miejsce właśnie z powodu zdrady. Zdrada męża, żony czy partnera często oznacza więc koniec związku, ale nie zawsze musi. Tak naprawdę na to, jak zareagujesz na zdradę partnera, wpływa wiele czynników:

• to, jak długo Twój partner zdradzał
• czy to był jednorazowy przypadek czy romans trwający latami
• czy zdradził Cię raz, czy wielokrotnie z różnymi osobami
• w jaki sposób dowiedziałeś lub dowiedziałaś się o zdradzie
• czy czujesz, że zaniedbywałeś lub zaniedbywałaś partnera
• jak Twój partner zareagował na wykrycie zdrady, czy ma wyrzuty sumienia po zdradzie

Zawsze w głowie pojawia się też pytanie – czy on lub ona zrobi to ponownie? Czy mogę mu lub jej zaufać? To oczywiście również jest uzależnione od wielu czynników. Wpływają na to na przykład Twoje przeżycia z przeszłości. Jeśli ktoś już wcześniej Cię zdradził, albo w dzieciństwie jedno z Twoich rodziców zdradzało lub zostawiło drugie dla tej trzeciej osoby, wybaczenie zdrady może być dla Ciebie praktycznie niemożliwe. Zaufanie drugiej osobie jest dla Ciebie trudnym procesem i zdrada kładzie zazwyczaj kres związkowi.

Jak sobie radzić po zdradzie w związku?

Wyłonienie się informacji o zdradzie jest przeżyciem trudnym dla obojga partnerów – zarówno dla zdradzonego, jak i zdradzającego. Dla zdradzonego, informacja o romansie partnera może być doświadczeniem szokującym, traumatycznym, konsekwencją czego mogą być nawet objawy PTSD. Z kolei dla osoby zdradzającej sytuacja ta może wiązać się z silnym poczuciem winy, wrażeniem utraty kontroli, lękiem przed utratą związku, poczuciem załamania obrazu siebie (w oczach własnych oraz partnera) oraz konfrontacją z moralnym osądem otoczenia.

Koncentrując się jednak na cierpieniu osoby zdradzonej – w tym przypadku cierpienie i emocje są wyjątkowo intensywne. Proces, przez który wówczas przechodzi można porównać do tego, który przeżywa osoba w żałobie. Proces żałoby to nie tylko odczucia, których doświadczają osoby po śmierci bliskich, ale to coś, przez co przechodzimy za każdym razem, gdy tracimy coś naprawdę cennego – w tym przypadku – związek i relację z partnerem, jakie znaliśmy je do tej pory.

Niezwykle istotnym krokiem do poradzenia sobie ze zdradą jest danie sobie przyzwolenia na przeżywanie wszelkiego wachlarzu emocji. Tak, zapewne czujesz gniew na partnera, może nawet wstręt, bezsilność, czy przerażenie, że najbliższa Ci osoba nagle stała się kimś całkowicie obcym. Są to naturalne emocje, na które musisz sobie pozwolić, natomiast nie mogą one zadomowić się w Tobie na lata.

Wybaczyć zdradę czy nie? Wybaczenie i pogodzenie się ze zdradą to nie to samo. Pozorne wybaczenie partnerowi, a następnie odgrywanie się na nim, próby upokarzania go na każdym kroku, wypominanie zdrady latami, stosowanie jej jako karty przetargowej, szantaż emocjonalny, nie zaprowadzą Was w żadne dobre miejsce. Taki związek lepiej zakończyć albo spróbować pogodzić się ze zdradą na terapii par lub małżeństw. Przekonasz się na niej, czy jesteś w ogóle w stanie to zrobić.

Zdrada często zmusza do zastanowienia się nad kondycją związku i uświadomienia sobie, jaki on naprawdę jest. Nie każdy związek można uratować i nie każdy warto próbować ratować za każdą cenę. Czasem zdrada jest kropką nad i związku, który i tak zmierzał ku końcowi. Czasem obnaża jednak jego ukryte problemy i przez to go nadweręża, ale nie musi zniszczyć. Dzięki niej możecie odbudować go w nowej i silniejszej formie, jeśli obojgu zależy Wam na byciu razem. Bardzo ważne jest jednak wówczas szczere rozmawianie z partnerem. Zarówno w czterech ścianach. Terapia dla par także może okazać się pomocna zwłaszcza wtedy gdy samodzielnie nie potrafimy nawiązać kontaktu z partnerem lub partnerką.

artykuł pochodzi ze stron: drmax.pl, psychologiczny.com.pl, ipsycho.pl, mewell.pl