Site Loader
nurty w psychoterapii

Nurty psychoterapeutyczne, jak znaleźć terapię dla siebie?

Szukając pomocy, często nie wiadomo, do kogo się zwrócić. Sprawa komplikuje się także wtedy, gdy już zdecydowaliśmy się pójść na terapię, ale gubimy się w gąszczu dostępnych nurtów. Dlatego przygotowaliśmy krótki przewodnik opisujący poszczególne nurty w psychoterapii.

Czym jest psychoterapia

Idea psychoterapii wywodzi się z kilku nauk, m.in. filozofii, psychologii oraz medycyny. Najogólniej mówiąc, psychoterapia to zespół metod leczenia rozmaitych zaburzeń i problemów natury psychicznej, który opiera się na bezpośrednim kontakcie lekarza z pacjentem. Obejmuje cykl spotkań pacjenta z terapeutą, indywidualnych lub w większej grupie, w zależności od rodzaju terapii. Psychoterapię mogą prowadzić jedynie specjaliści w zakresie znajomości ludzkiej psychiki – lekarze psycholodzy i psychiatrzy. W trudnych zaburzeniach i schorzeniach psychoterapia może być jedynie elementem leczenia np. obok leczenia farmakologicznego. Leki włącza się do leczenia wówczas, gdy problemy psychiczne wyjątkowo utrudniają codzienne funkcjonowanie chorego.

Pacjent korzystający z psychoterapii wcale nie musi doświadczać zaburzeń psychicznych, a może jedynie odczuwać potrzebę poprawienia jakości swojego życia emocjonalnego. Psychoterapia może m.in. zwiększyć motywację do działania, poprawić pewność siebie czy usprawnić komunikację z innymi ludźmi. Terapia bywa więc nie tylko pomocna w poprawie jakości życia osobistego, ale i zawodowego.

Psychoterapia sprawdza się w leczeniu zaburzeń takich jak: depresje, stany lękowe, nerwice, fobie, zaburzenia żywienia. Bywa pomocna, gdy pacjent nie radzi sobie emocjonalnie z pewnymi sytuacjami w życiu np. przeżywa żałobę, traci motywację do działania, staje się od czegoś uzależniony, czuje się bezradny, nie umie wyjść z trudnych relacji (np. w pracy). Psychoterapia leczy duszę, ale również neutralizuje objawy somatyczne. Jest skutecznym wsparciem również w leczeniu chorób zupełnie innego pochodzenia, np. astmy, migreny, alergii, atopowego zapalenia skóry czy chorób układu krążenia. Terapia zmienia nastawienie pacjenta do leczenia, co ma ogromne znaczenie np. dla pacjentów onkologicznych.

Nurty w psychoterapii

Ze względu na sposób postrzegania człowieka i jego przeżyć psychoterapia dzieli się na kilka nurtów teoretycznych. Sposób pracy terapeuty na ogół jest zgodny z założeniami wybranego podejścia. W praktyce często korzysta się z wiedzy zaczerpniętej z kilku różnych koncepcji. Każda psychoterapia ma ten sam cel: pomóc ogarnąć problemy klienta.

Na przestrzeni lat rozwinęło się wiele nurtów psychoterapii. Każdy z nich opiera się na nieco innych założeniach teoretycznych i posługuje specyficznymi metodami działania. Ta różnorodność jest korzystna o tyle, że dane podejście terapeutyczne często okazuje się skuteczniejsze od innych w przypadku określonego problemu. Możesz więc zdecydować się na rodzaj terapii najbardziej adekwatny do swoich potrzeb. Rozeznanie w spektrum technik terapeutycznych ułatwi ci także wybór takich, które uznasz za najbardziej dla siebie komfortowe.

Główne nurty psychoterapii to:

Terapia psychodynamiczna

Nurt ten wywodzi się z założenia, że zachowanie człowieka to efekt sterowania nim przez wewnętrzne, nieuświadomione mechanizmy i ukryte potrzeby. Pacjent skupia się na przeżywaniu, emocjach, związanych z nimi objawach w ciele. Psychoterapeuta wyznacza cele terapeutyczne i pomaga pacjentowi je osiągać. Celem terapeuty jest dookreślenie podczas sesji nieświadomych impulsów i konfliktów oraz ich analiza wspólnie z pacjentem. Zwykle jest to terapia długoterminowa. Terapia sprawdza się w leczeniu zaburzeń osobowości, psychosomatycznych, lękowych i depresyjnych oraz odżywiania. Wspomaga wprowadzaniem zmian w strukturze osobowości pomocna jest więc u pacjentów nieradzących sobie z nieśmiałością, agresją, czy innymi trudnymi emocjami. Jako wspomagająca może być skuteczna na dalszych etapach terapii uzależnienia. Najczęściej sesje psychoterapii mają miejsce raz w tygodniu, choć częstotliwość zależna jest od trudności pacjenta. Długość trwania terapii nie jest określona. Wszystko zależy od problemu i jego zaawansowania. Są sytuacje, gdy wystarczy tylko kilka sesji, ale i takie, gdy oczekiwany efekt przychodzi dopiero po latach terapii. Rozróżniamy więc terapię długoterminową i krótkoterminową. Terapia krótkoterminowa skupiona jest na konkretnym celu (problemie). W przypadku terapii długoterminowej problem jest bardzo ogólny, wymagający dogłębnej analizy i zbadania.

Psychoanaliza

Psychoanaliza w pierwszym rzędzie kojarzy się z postacią jej twórcy, Zygmunta Freuda. To pierwszy, historycznie rzecz biorąc, i podstawowy nurt w psychoterapii. Z teorii psychoanalizy wywodzą się: psychoterapia analityczna i psychoterapia psychodynamiczna. Są to jej bardziej współczesne formy. Stosują mniej rygorystyczne zasady niż psychoanaliza, oraz trwają krócej. Opierają się na tych samych założeniach teoretycznych. Koncentrują się na dynamice procesów psychicznych, akcentują znaczenie popędów biologicznych, wagę stadiów rozwoju i ich konsekwencji w życiu człowieka, badają system mechanizmów obronnych. W terapii istotna jest świadomość ukrytych motywów zachowania, pragnień i fantazji (również marzeń sennych). Analizowane są doświadczenia przeszłe i obecne. Omawianie emocji, które pojawiają się w relacji miedzy terapeuta i pacjentem, pomagają w procesie zdrowienia.

Terapia poznawczo-behawioralna

W ramach prowadzonych działań terapeutycznych terapeuta poznawczo-behawioralny stara się pomóc pacjentowi wyjść poza utrwalone wzorce zachowania i je zmodyfikować. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w której reakcje pacjenta ranią innych ludzi lub przysparzają mu kłopotów, a więc są społecznie uznawane za niewłaściwe. Niewłaściwe rekcje są naturalną konsekwencją zaburzeń w postrzeganiu świata, które stanowią przedmiot leczenia terapeutycznego. Można zatem stwierdzić, iż psychoterapia poznawczo-behawioralna ma za zadanie wykryć nieprawidłowości w postrzeganiu rzeczywistości tzw. zniekształcone interpretacje i zastąpić je właściwymi, co w konsekwencji doprowadzi do zmiany zachowań i postaw pacjenta.

Terapia humanistyczna

Zakłada, że w każdym człowieku leży ogromny potencjał (zdolności, talenty), który powinien wykorzystać do samorozwoju. W terapii humanistycznej każdego chorego traktuje się podmiotowo, empatycznie, z ogromnym zrozumieniem. Zakłada się, że źródłem problemów jest stosowanie nieodpowiednich normy i wartości, które kłócą się z prawdziwymi potrzebami. Terapia może być krótko- i długoterminowa. Wszystko zależy od rodzaju problemu. Terapia humanistyczna pozwala wyjść z trudnych życiowych sytuacji. Skuteczna jest także w zaburzeniach depresyjnych i lękowych czy zaburzeniach odżywiania. Może wspomagać budowanie satysfakcjonujących związków i korygować relacje z innymi.

Psychoterapia Gestalt

To rodzaj psychoterapii humanistycznej opartej na przeświadczeniu o złożoności człowieka. Celem terapii jest zwiększenie samoświadomości pacjenta w kierunku czerpania z życia radości i wskazanie, jak rozwiązywać problemy, wykorzystując wewnętrzną siłę i własne możliwości. Pacjent lepiej poznaje siebie, odkrywa potencjał, osiąga wewnętrzną harmonię, pozbywa się stereotypów na temat własnej osoby i staje się świadomy swoich ograniczeń, co w efekcie ułatwia funkcjonowanie. To terapia długoterminowa. Trwa od roku do kilku lat. Sprawdza się w większości problemów psychologicznych. Najczęściej jednak stosowana jest u tych, którzy chcą lepiej zrozumieć samych siebie i poprawić jakość swojego życia np. przez wyeliminowanie wewnętrznych konfliktów.

Psychoterapia systemowa

Pojedyncza osoba jest częścią większej całości, rodziny, społeczeństwa. Jej zachowanie jest wplecione w system zależności między członkami sytemu. Dotyczy to zwłaszcza najbliższej rodziny. To, co robimy, jest równocześnie efektem i przyczyną zachowania innych osób (zależność cyrkularna). Objawy zaburzeń jednostki są odzwierciedleniem problemu, który istnieje, i utrzymuje się często w wielopokoleniowym systemie rodzinnym. Terapia rodzinna to często właśnie systemowa terapia rodzin. Podejście systemowe weszło na trwałe w skład ogólnie pojętej myśli psychoterapeutycznej.

Psychoterapia narracyjna

Może odbywać się zarówno indywidualnie, jak i w grupie. Specyfika terapii opiera się na przeświadczeniu, że każdy człowiek jest narratorem swojego życia. To, w jaki sposób opowiadamy o swoich doświadczeniach i uczuciach, kształtuje sposób postrzegania ich przez nas samych oraz nadaje im sens. W tym rodzaju terapii istnieje partnerska relacja między psychoterapeutą a pacjentem – terapeuta przejmuje język wypowiedzi pacjenta, aby móc porozumiewać się z nim na podobnym poziomie. Celem terapii jest zmiana narracji pacjenta tam, gdzie wprowadza ona błędną interpretację. Terapia nie ma określonych ścisłych ram czasowych. Jej długość uzależnia się m.in. od rodzaju problemu pacjenta. Terapia narracyjna sprawdza się u osób, które odczuwają trudności w radzeniu sobie w życiu i chcą poprawić jego jakość, dookreślić życiowe cele. Zalecana jest w leczeniu depresji i innych zaburzeń, które wpływają również na bliskich chorego.

Psychoterapia zorientowana na proces

Początkowo skupiała się na łączeniu snów z zachowaniem ciała, dziś analizuje wszelkie ludzkie doświadczenia, o których mówi podczas terapii pacjent – najczęściej są to opisy wydarzeń, które właśnie zrobiły na nim wrażenie. Psychoterapeuta dookreśla w tym opisie potencjał do zmiany zachowania pacjenta. Terapia nie określa ram czasowych i może trwać od kilku tygodni do kilku lat. Zostaje to określone w założeniach terapii, po zapoznaniu się terapeuty ze specyfiką problemu pacjenta. Terapia wspomaga leczenie stanów lękowych i depresyjnych. Pomocna jest także w terapii ofiar przemocy i innych nadużyć.

Terapia ericksonowska

Założeniem terapii jest to, że każdy człowiek jest jednostką niepowtarzalną, dlatego sama terapia powinna być uszyta na jego miarę. Według twórcy tej psychoterapii – Ericksona, każdy ma w sobie potencjał do rozwiązywania problemów. Najważniejsze to znaleźć ten potencjał poprzez zainicjowanie jakiejś zmiany w życiu. W celu dotarcia do ukrytych zasobów, pacjenta często poddaje się hipnozie. Może mieć charakter zarówno krótkoterminowy, jak i długoterminowy. Wszystko zależy od rodzaju problemu oraz jego skali. Sprawdza się w leczeniu lęków, stanów depresyjnych, zaburzeń odżywiania, ale też i objawów psychosomatycznych. Może być metodą prowadzenia terapii par.

TSR – terapia skoncentrowana na rozwiązaniach

Najistotniejsze w tej metodzie terapeutycznej jest skoncentrowanie się na celu do osiągnięcia, a nie na analizowaniu zdarzeń, które stały się źródłem problemów. Terapia polega na uzyskaniu jak najszybszego efektu, więc powinna trwać krótko. Może pomóc pacjentowi skupić się na dokonaniach i sukcesach.

NLP (programowanie neurolingwistyczne)

W myśl zasady, że źródłem siły jest podświadomość, w terapii pokazuje się pacjentowi inne spojrzenie na wydarzenia z przeszłości. To, co było porażką i jest niewarte pamiętania, powinno być wymazane z pamięci. Pamiętać należy przede wszystkim o sukcesach i osiągnięciach. Terapia zwykle jest krótkoterminowa. Terapia NLP sprawdza się jako metoda autopromocji, automotywacji. Pomaga zwiększyć skuteczność działań. Wykorzystuje się ją np. w celu podniesienia efektywności pracy, ułatwienia osiągnięcia sukcesu zawodowego (sztuka negocjacji) i prywatnego (szkoły uwodzenia).

Jaki jest przebieg psychoterapii?

psychoterapia online

Podczas terapii psychoterapeuta gromadzi informacje o kliencie i jego życiu, aktywnie słucha jego wypowiedzi, dostarcza mu istotnych informacji zwrotnych, mających znaczenie terapeutyczne, dąży do możliwie jak najbardziej pełnego i obiektywnego zrozumienia sytuacji życiowej klienta, dzieli się z nim własną perspektywą na omawiane sprawy oraz kieruje prowadzoną z klientem rozmową w kierunku wyznaczonych wspólnie celów terapii.

Niezależnie od reprezentowanej szkoły myślenia, kompetentny psychoterapeuta operuje zestawem uniwersalnych, istotnych umiejętności, które składają się na dwa aspekty: techniczny i relacyjny. Ten pierwszy dotyczy technik stosowanych przez terapeutę w celu zmiany zachowań i problemowych obszarów zgłaszanych przez klienta, natomiast ten drugi odnosi się do budowania przez terapeutę pełnej zaufania relacji. W trakcie spotkań między klientem a terapeutą powstaje specyficzny kontakt, określany jako relacja terapeutyczna. Gdy jest ona owocna, otwarta i budząca zaufanie, to stanowi spoiwo wszystkiego, co wydarza się w trakcie spotkań klienta z psychoterapeutą i jest bardzo ważnym warunkiem skuteczności psychoterapii.

Relacja terapeutyczna między klientem a psychoterapeutą z założenia ma określone ramy czasowe. Długość całego procesu oraz częstotliwość spotkań zależą od celów terapeutycznych, do których klient wraz z terapeutą zmierzają podczas kolejnych spotkań oraz od formy i nurtu, w jakim prowadzona jest sama psychoterapia. W zależności od zgłaszanego problemu i typu terapii, trwa ona przeważnie od kilku miesięcy do kilku lat. Końcowa faza psychoterapii zwykle następuje stopniowo, w sposób przemyślany i jest wynikiem wspólnych ustaleń psychoterapeuty z klientem. Jest to czas podsumowań całego procesu, tego, co udało się wspólnie osiągnąć, postępów klienta oraz dalszych ewentualnych problemów, które wymagają dalszej pracy.

artykuł pochodzi ze stron: psychoterapiaanima.pl, welbi.pl, donatakurpas.pl, synapsa.org.pl

Post Author: Mmatyjaszkiewicz

WeCreativez WhatsApp Support
Our customer support team is here to answer your questions. Ask us anything!
👋 Hi, how can we help you?