Depresja u mężczyzn

O depresji wiele mówi się w kontekście kobiet, które podobno chorują na nią dwa razy częściej. Podobno, bo coraz więcej specjalistów uważa, że liczby te są niedoszacowane. Powód? Mężczyźni znacznie rzadziej udają się po pomoc. Czym różni się depresja u mężczyzn od kobiecej? Jak ją rozpoznać i leczyć?

Męska depresja jest dziś tematem tabu

Jest wiele odpowiedzi na pytanie skąd rzadsze diagnozowanie depresji u mężczyzn niż u kobiet. Jedna z nich zakłada, że obecnie uznawane klasyfikacje zaburzeń psychicznych wskazują na objawy bardziej charakterystyczne dla sposobu funkcjonowania i mówienia o sobie kobiet. Inna, że mężczyźni generalnie rzadziej trafiają do specjalistów, w tym psychologów i psychiatrów. Jeszcze inne wytłumaczenie zakłada, że mężczyznom trudno przyznać się do depresji ze względu na wstyd i poczucie, że to “niemęska” choroba.

Męska depresja to problem, który nadal jest tematem tabu. Wynika to w znacznym stopniu z uwarunkowań społeczno-kulturowych. Chłopcy od najmłodszych lat uczeni są, że mają być silni, nie płakać, nie okazywać emocji, bo emocje to słabość, a słabość jest niemęska. Takie wychowanie sprawia, że dorośli mężczyźni tłumią swoje uczucia i nie potrafią o nich rozmawiać.

Mężczyźnie znacznie trudniej przyznać się do depresji zarówno przed samym sobą, jak i otoczeniem. Męska depresja bywa postrzegana jako przejaw słabości. Taka percepcja choroby powoduje, że jest ona często ukrywana, maskowana i rozgrywa się w samotności.

Mężczyźnie w depresji jest znacznie trudniej niż kobiecie, gdyż mężczyzna cierpi podwójnie. Odczuwa wstyd, bo, w jego mniemaniu, choruje na niemęską chorobę i niemoc, bo nie potrafi sobie z nią poradzić.

Emocje kobiety w depresji są dużo bardziej czytelne. Potrafią przynieść ulgę i pozwalają zauważyć, że coś jest nie tak.

Czym jest depresja?

Diagnostyka depresji opiera się na określonych objawach. Najczęściej to obniżony nastrój, odczuwanie smutku, przygnębienia, niska samoocena, poczucie beznadziejności, poczuciem winy, myślami samobójczymi czy apatią, bezsennością czy zmianami w apetycie. Wymienione symptomy mogą być widoczne podczas przebiegu choroby, jakim jest depresja u obu płci. Jednak zdecydowanie częściej objawy u płci męskiej są zdecydowanie odmienne. Co więc może sugerować depresję u mężczyzn? Jakie symptomy powinno się brać pod uwagę dodatkowo w diagnostyce depresji?

Depresja u mężczyzn – objawy

Objawy mogą być podobne, jednak są bardziej wyraziste u kobiet. Co ciekawe, objawy depresji przedstawiane w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 oraz w amerykańskiej klasyfikacji chorób psychicznych DSM-V bardziej odpowiadają objawom depresji występującej u kobiet. Tymczasem różnica pomiędzy depresją u kobiet i mężczyzn nie dotyczy sposobu przeżywania, a właśnie sposobu rozpoznawania. Różnice te wynikają z uwarunkowań kulturowych, społecznych, ale też biologicznych.

Kulturowo kobiety mają większe przyzwolenie na wyrażanie swoich uczuć. Do przyjęcia jest sytuacja, że kobieta płacze, ale nie do przyjęcia jest płaczący mężczyzna. Szybciej wybaczamy agresję i złość mężczyznom niż kobietom. Kobiety też łatwiej mówią o swoich przeżyciach, emocjach. Dlatego dla mężczyzny pójście do psychiatry jest bardziej odbierane jako porażka, bo według wzorców kulturowych mężczyzna musi być twardy. 

Typowe objawy depresji u mężczyzn

U niektórych mężczyzn stany depresyjne są łatwo rozpoznawalne. Trudno ich rano wyciągnąć z łóżka, przestają angażować się w życie rodzinne, nic im nie sprawia przyjemności. Zamartwiają się, a podstawowe czynności, zwykle wykonywane automatycznie, wymagają wysiłku. Pojawia się negatywne postrzeganie siebie, innych ludzi, świata i przyszłości. Mężczyzna w depresji, próbując nie dopuścić do siebie negatywnych myśli i przykrych uczuć, dlatego czasem zamyka się w swojej skorupie, wycofuje z kontaktu. Innym razem zdarza się, że bywa trudny w kontakcie, nawet agresywny. Jego depresja negatywnie wpływa na związek. Jej ofiarą pada intymność, możliwość porozumienia, emocjonalne i seksualne zainteresowanie partnerem.

Mniej typowe objawy depresji u mężczyzn

Opisane wyżej objawy dość łatwo rozpoznać. Istnieje jednak depresja, którą David Wexler nazywa „depresją typu męskiego”. To depresja, w której nie widać smutku, raczej podenerwowanie, poirytowanie, często obwinianie innych za swój zły nastrój. Depresji typu męskiego często towarzyszy potrzeba działania (niekoniecznie konstruktywnego) i szukanie zajęć, które pozwolą odwrócić uwagę od złego samopoczucia. Uczucia pozostają niewyrażone, może pojawiać się skłonność do zaprzeczania im, bagatelizowania i wybuchów.

Bywa, że w reakcji na depresję mężczyzna ucieka się do przesadnych, „supermęskich” zachowań, mających maskować chorobę. Zachowania te mogą być związane z nadużywaniem alkoholu i/lub innych substancji psychoaktywnych, zwiększoną aktywnością seksualną czy próbami zapewnienia sobie przypływu energii poprzez wybuchy złości. Wielu cierpiących na depresję mężczyzn stara się uciec od trudnych emocjonalnie sytuacji, odciąć się od nich. Cierpią, ale na zewnątrz prezentują się jako niedostępni twardziele. Czasem pojawia się syndrom „Nie chcę o tym mówić”, pracoholizm, wielogodzinne przesiadywanie w Internecie czy romanse.

Depresja u mężczyzn – przyczyny

Oprócz kryzysów spowodowanych sytuacją życiową u mężczyzn często występują zaburzenia hormonalne związane z poziomami testosteronu, mogące wpływać na wystąpienie obniżenia nastroju. Jednak ważnym czynnikiem aktywującym jest sprostanie rygorystycznym i wymagającym normom społeczno-kulturowym. Normy te, dla mężczyzn nierzadko są wyznacznikiem męskości. Symbolizują ich niezależność, odpowiedzialność, odporność psychiczną j i fizyczną, oraz wymagają, nieokazywania i tłumienia w sobie uczuć.

Stereotypy dotyczące bycia „macho”, gdzie podejmowanie ryzyka, agresywność, liczne podboje oraz kontakty seksualne, przywiązanie do pracy, niezależność i samodzielność finansowa wraz z utrzymaniem odpowiedniego statusu społecznego są czasem nie do udźwignięcia. A mężczyźni, którzy za wszelką cenę chcą sprostać wymaganym normom, mają problemy z rozpoznaniem u siebie negatywnych emocji oraz obniżającego się nastroju. Jednocześnie ucieczka w pracoholizm, różne uzależniania i środki psychoaktywne dodatkowo kamuflują właściwe objawy depresji. Co ciekawe badania zachorowalności na depresje wśród dzieci nie ukazują odmienności objawów. Pojawiają się one w momencie dorastania, gdy młodzi chłopcy podejmują zachowania związane i adekwatne dla własnej płci.

Depresja u mężczyzn – leczenie

Depresja u mężczyzn nie jest czymś, co można przeczekać. Wymaga pomocy psychologa lub psychiatry. Mężczyźni zwykle chętniej korzystają z pomocy „twardej” psychiatrii, niż „miękkiej” psychoterapii. Warto też zwrócić uwagę, że poza trudnościami ze spełnianiem ról społecznych i zawodowych, mężczyźni przed światem i sobą raczej przyznają się do objawów somatycznych (różnego rodzaju dolegliwości bólowych, problemów ze snem, chronicznego zmęczenia, problemów seksualnych) niż takich jak poczucie bezsensu, bezsilności, winy czy długotrwały smutek. W związku z tym, zamiast do psychiatry czy psychologa, udają się do lekarza pierwszego kontaktu z nadzieją na szybką zmianę swojej sytuacji. Ukryta pod tymi symptomami depresja może pozostać nierozpoznana.

Jednak jak wskazują badania, psychoterapia jest ważnym i skutecznym źródłem pomocy w depresji. Różne podejścia psychoterapeutyczne są podobnie skuteczne w leczeniu depresji. Jedni specjaliści będą pracować wraz z klientami nad możliwie szybkim powrotem do pełnienia ról społecznych, czy podjęciem pracy, inni nad zmianą destrukcyjnych przekonań, jeszcze inni poszukiwać będą wewnętrznych konfliktów. Jako osoby jesteśmy skomplikowani, a nasze funkcjonowanie ma wiele poziomów – nie ma więc jednoznacznej odpowiedzi na to jakie wsparcie jest najskuteczniejsze. Ważniejsze wydaje się mężne, pomimo niemałych przeszkód, sięgnięcie po pomoc.

Brak profesjonalnej interwencji w postaci farmakoterapii i psychoterapii może u pacjenta zakończyć się śmiercią. Jednak wcześnie rozpoznane zaburzenia depresyjne w połączeniu ze specjalistyczną pomocą pacjentowi, pozytywnie wpłyną na poprawę jego funkcjonowania na wielu płaszczyznach życia.

W leczeniu depresji bardzo ważna jest dwutorowość. Część pacjentów zgłasza się wyłącznie do lekarza psychiatry w przekonaniu, że jedynie farmakoterapia może pomóc zatrzymać i wyleczyć chorobę. Część pacjentów będących już w terapii, z różnych powodów odrzuca pomoc farmakologiczną, w przekonaniu, że muszą poradzić sobie sami. Depresja jest poważną chorobą wymagającą współpracy psychiatryczno-psychoterapeutycznej. Stosowanie leków, zwiększanie, zmniejszanie dawek, jak i zaprzestanie przyjmowania leków powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry. Jednocześnie, leczenie wyłącznie farmakologiczne może okazać się nieskuteczne, ponieważ to, co jest źródłem zaburzeń depresyjnych, leży głęboko w psychice (emocjach) i wymaga pracy psychoterapeutycznej. Nadzieję niesie fakt, że szybka diagnoza i odpowiednio ustalone leczenie daje spore szanse na wyjście z choroby.

Depresja to nie wstyd i należy o tym mówić

W obliczu rosnącej świadomości na temat zdrowia psychicznego, wciąż istnieje wiele barier, które utrudniają mężczyznom szukanie wsparcia psychoterapeutycznego. Jednym z największych wyzwań jest przełamanie stereotypów związanych z męskością i pokazywanie emocji, co często prowadzi do nieuzasadnionego wstydu przed przyznaniem się do problemów psychicznych i udać się po pomoc.

Mężczyźni są często wychowywani w przekonaniu, że muszą być “silni” i nie okazywać słabości, co może prowadzić do przekonania, że poszukiwanie pomocy jest oznaką słabości. Jednak depresja to nie wstyd; jest to poważna choroba, która wymaga profesjonalnej interwencji, tak jak każda inna dolegliwość zdrowotna.

Rozwój technologii przyniósł nowe możliwości w leczeniu depresji, w tym terapię online, która jest coraz bardziej dostępną i skuteczną formą wsparcia dla osób cierpiących na depresję. Terapia online oferuje dyskrecję i elastyczność, co może być szczególnie atrakcyjne dla mężczyzn, którzy mogą czuć się niekomfortowo z wizytą w gabinecie terapeutycznym. Dostęp do terapii przez internet pozwala na łamanie barier geograficznych i czasowych, oferując pomoc na wyciągnięcie ręki, co jest dużym udogodnieniem.

Leczenie depresji wymaga czasu i pracy, ale jest całkowicie możliwe dzięki odpowiedniemu wsparciu. Ważne jest, aby rozumieć, że jak leczyć depresję nie jest pytaniem bez odpowiedzi. Współczesna psychoterapia oferuje wiele skutecznych metod leczenia, od terapii poznawczo-behawioralnej po interwencje farmakologiczne, które mogą pomóc w powrocie do zdrowia. Otwartość na rozmowę o swoich emocjach i doświadczeniach w bezpiecznym, terapeutycznym środowisku może być pierwszym krokiem do uzdrowienia.

Kampanie społeczne i edukacyjne mają kluczowe znaczenie w zmianie narracji wokół męskiej wrażliwości i zdrowia psychicznego. Przełamywanie mitów i stereotypów związanych z męskością może zachęcić więcej mężczyzn do szukania pomocy i traktowania swojego zdrowia psychicznego z taką samą powagą jak zdrowie fizyczne. Ważne jest, aby przekazywać, że poszukiwanie pomocy jest aktem odwagi, a nie oznaką słabości.

Podsumowując, mężczyźni mogą wstydzić się szukać pomocy psychoterapeutycznej z wielu powodów, od społecznych oczekiwań po lęk przed stygmatyzacją. Jednak kluczem do zmiany jest edukacja i podnoszenie świadomości na temat zdrowia psychicznego oraz dostępność i akceptacja różnych form leczenia, takich jak terapia online. Depresja to nie wstyd; to wyzwanie zdrowotne, które można pokonać z odpowiednim wsparciem.

 

 

 

 

 

Artykuł pochodzi ze stron: pulsmedycyny.pl, spokojnaglowa.org.pl, lumine.me, psychologiczny.com