Arbodienst, zwolnienie lekarskie i lekarz zakładowy w Holandii

Wyjazd do pracy w Holandii wiąże się z nadzieją na zarobek, a nie z planami na chorowanie. Niestety, problemy zdrowotne mogą dotknąć każdego i wszędzie. Co zrobić, gdy choroba uniemożliwia pójście do pracy? Jak działa system zwolnień lekarskich w Holandii i jaką rolę odgrywa w nim Arbodienst? Ten artykuł rozwieje Twoje wątpliwości.

Czym jest Arbodienst i jaka jest jego rola?

Arbodienst to holenderska służba medycyny pracy. Jest to zewnętrzna, certyfikowana firma, z którą każdy pracodawca w Holandii musi mieć podpisaną umowę. Głównym zadaniem Arbodienst jest dbanie o bezpieczeństwo i zdrowie pracowników w miejscu pracy. Działania te obejmują zarówno prewencję (zapobieganie wypadkom i chorobom zawodowym, w tym wypaleniu zawodowemu), jak i wsparcie w procesie powrotu do pracy po chorobie.

Pracodawca zleca Arbodienst ocenę stanu zdrowia pracownika, który zgłosił niedyspozycję. Kluczową postacią w tym procesie jest lekarz zakładowy (arbo-arts lub bedrijfsarts), który ocenia zdolność pracownika do wykonywania obowiązków i doradza w kwestii dalszego postępowania.

Zgłoszenie choroby i wizyta kontrolna: Krok po kroku

Krok 1: Zgłoszenie nieobecności w pracy

W Holandii, w przeciwieństwie do Polski, nie musisz iść do lekarza rodzinnego po zwolnienie lekarskie (L4), aby usprawiedliwić nieobecność. Twoim pierwszym i najważniejszym obowiązkiem jest niezwłoczne poinformowanie pracodawcy (lub koordynatora z agencji pracy) o swojej chorobie, zgodnie z zasadami panującymi w firmie (np. telefonicznie przed rozpoczęciem zmiany).

Krok 2: Kontrola ze strony pracodawcy i Arbodienst

Pracodawca nie może pytać o szczegóły Twojej choroby, ale ma prawo i obowiązek zweryfikować Twoją niezdolność do pracy. Może to zrobić na dwa sposoby:

• Niezapowiedziana wizyta kontrolna: Pracodawca lub przedstawiciel Arbodienst może odwiedzić Cię w domu, aby sprawdzić, czy przebywasz pod podanym adresem.
• Wezwanie do lekarza zakładowego: Najczęściej jednak otrzymasz wezwanie na wizytę u lekarza zakładowego (arbo-arts) w placówce Arbodienst.

Krok 3: Rola lekarza zakładowego (Arbo-arts)

Lekarz zakładowy jest neutralnym specjalistą. Jego zadaniem nie jest leczenie Cię, lecz ocena, czy i w jakim stopniu choroba ogranicza Twoją zdolność do pracy. Podczas wizyty lekarz:

• Przeprowadzi wywiad i ewentualnie podstawowe badanie.
• Oceni Twoją zdolność do pracy – może orzec całkowitą lub częściową niezdolność.
• Zaproponuje plan powrotu do zdrowia i pracy.

Pamiętaj, że lekarza zakładowego obowiązuje tajemnica lekarska. Może on poinformować pracodawcę tylko o Twojej zdolności do pracy i przewidywanym czasie absencji, ale nie o diagnozie.

Krok 4: Plan powrotu do pracy (Plan van Aanpak)

Jeśli choroba się przedłuża (zwykle po 6 tygodniach), zgodnie z ustawą Wet verbetering poortwachter, Ty i Twój pracodawca musicie wspólnie stworzyć „Plan van Aanpak”. Jest to dokument określający działania, które mają na celu Twój jak najszybszy i najbezpieczniejszy powrót do pracy. Może on zakładać np. tymczasową zmianę stanowiska lub stopniowe zwiększanie wymiaru godzin.

Wypalenie zawodowe (Burnout) a Arbodienst

Wypalenie zawodowe (burnout) jest w Holandii traktowane bardzo poważnie jako choroba zawodowa. Jest to stan głębokiego wyczerpania fizycznego i psychicznego spowodowany długotrwałym stresem w pracy. Objawy to m.in. chroniczne zmęczenie, cynizm, poczucie braku skuteczności i problemy z koncentracją. Arbodienst odgrywa kluczową rolę w diagnozowaniu i zarządzaniu procesem leczenia burnoutu, oferując wsparcie psychologiczne i pomagając w stworzeniu planu rehabilitacji, który często obejmuje długotrwałą terapię i stopniowy powrót do obowiązków zawodowych.

Wynagrodzenie i zasiłek chorobowy

Podczas choroby pracodawca ma obowiązek wypłacać Ci wynagrodzenie przez okres do 104 tygodni (2 lat). Zgodnie z prawem, jest to minimum 70% Twojej pensji, jednak wiele układów zbiorowych pracy (CAO) gwarantuje 100% wynagrodzenia w pierwszym roku choroby i 70% w drugim. Pracodawca składa wniosek o zasiłek chorobowy do UWV (Urząd Pracy i Świadczeń), ale to on jest odpowiedzialny za wypłatę pieniędzy pracownikowi.

Potrzebujesz pomocy specjalisty?

Wypalenie zawodowe – uzyskaj zaświadczenie dla lekarza zakładowego

Nasza poradnia online jest prowadzona przez doświadczonych polskich specjalistów, posiadających wieloletnią praktykę terapeutyczną online na terenie Holandii. Nasi specjaliści pomogą Ci radzić sobie z bezsennością, mobbingiem, problemami w pracy, fobiami, lękami oraz depresją. Jeśli masz nerwicę, ataki paniki lub myśli samobójcze – niezwłocznie zgłoś się do naszej poradni po pomoc.

Wystawiamy stosowne zaświadczenia w języku angielskim lub niderlandzkim, które są honorowane przez lekarzy zakładowych (arbo-arts) i ubezpieczalnie.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

1. Czy muszę iść do lekarza rodzinnego po zwolnienie?

Nie. W Holandii nie ma zwolnień lekarskich w polskim rozumieniu. Twoim obowiązkiem jest poinformowanie pracodawcy o chorobie. To pracodawca inicjuje kontrolę przez Arbodienst.

2. Czy mogę zostać zwolniony podczas choroby?

W Holandii pracownik jest chroniony przed zwolnieniem podczas choroby przez okres 104 tygodni (2 lata), pod warunkiem, że stosuje się do zasad reintegracji.

3. Co jeśli nie zgadzam się z opinią lekarza zakładowego?

Masz prawo do złożenia wniosku o „opinię eksperta” (deskundigenoordeel) w UWV. Jest to opinia drugiego, niezależnego lekarza.

4. Czy muszę wpuszczać kontrolera z Arbodienst do domu?

Nie masz obowiązku wpuszczania nikogo do środka, ale musisz potwierdzić swoją obecność (np. przez domofon lub otwierając drzwi). Ukrywanie się może zostać uznane za naruszenie obowiązków.

5. Czy muszę informować pracodawcę, na co jestem chory?

Nie. Pracodawcy nie wolno o to pytać. Informacje o Twoim stanie zdrowia przekazujesz wyłącznie lekarzowi zakładowemu, którego obowiązuje tajemnica lekarska.

6. Czy dostanę 100% pensji na chorobowym?

To zależy od Twojej umowy i obowiązującego układu zbiorowego pracy (CAO). Prawo gwarantuje minimum 70%, ale wiele firm płaci 100% (przynajmniej w pierwszym roku).

7. Czy mogę wyjechać na wakacje podczas zwolnienia?

Tak, ale tylko za zgodą pracodawcy i lekarza zakładowego. Wyjazd nie może bowiem zakłócać procesu leczenia i reintegracji.

8. Co się stanie, jeśli nie stawię się na wizytę w Arbodienst?

Niestawienie się na wezwanie bez uzasadnionej przyczyny jest naruszeniem obowiązków pracowniczych i może skutkować wstrzymaniem wypłaty wynagrodzenia.

9. Jak długo pracodawca płaci za chorobowe?

Pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez maksymalnie 104 tygodnie (2 lata).

10. Co dzieje się po 2 latach choroby?

Po 104 tygodniach obowiązek płacowy pracodawcy wygasa. Pracownik może wtedy złożyć wniosek do UWV o przyznanie renty chorobowej (WIA-uitkering).

11. Czy Arbodienst to instytucja rządowa?

Nie, Arbodienst to prywatne, certyfikowane firmy świadczące usługi medycyny pracy, z którymi pracodawcy podpisują umowy.

12. Czy pracując przez agencję pracy (uitzendbureau) też podlegam Arbodienst?

Tak. Agencja pracy jako Twój formalny pracodawca ma obowiązek zapewnić Ci dostęp do Arbodienst i stosować się do tych samych procedur.

13. Czy mogę pracować na część etatu, będąc na zwolnieniu?

Tak, jest to nawet częsta praktyka. Lekarz zakładowy może orzec, że jesteś zdolny do pracy w ograniczonym zakresie (np. na 50% lub wykonując lżejsze zadania). Jest to element planu powrotu do pracy.

14. Czy rozmowa z lekarzem zakładowym odbywa się po polsku?

Zazwyczaj rozmowy odbywają się po niderlandzku lub angielsku. Masz prawo poprosić o tłumacza, a w niektórych przypadkach pracodawca ma obowiązek go zapewnić.

15. Czy muszę być w domu w określonych godzinach podczas choroby?

Firma może mieć w regulaminie zapis, że w pierwszych dniach choroby musisz być dostępny w domu w określonych godzinach na wypadek kontroli. Zawsze sprawdzaj wewnętrzne przepisy swojego pracodawcy.